Ανέτοιμοι απέναντι στις δασικές πυρκαγιές

Μόλις δέκα μήνες μετά την πολύνεκρη τραγωδία στο Μάτι και έναν μήνα μετά την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου, το WWF Ελλάς επισημαίνει τα κρίσιμα κενά και τις πιο επικίνδυνες ελλείψεις στο εθνικό σύστημα δασοπυροπροστασίας, που πρέπει να αντιμετωπιστούν ανεξαρτήτως των πολιτικών εξελίξεων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ασυνέχειας και αναποτελεσματικότητας, όπως τονίζει η WWF, είναι η αδυναμία πλήρους αξιοποίησης του Ευρωπαϊκού Αριθμού Εκτακτης Ανάγκης 112. Παρότι είναι τεχνικά εφικτό, δεν έχει αξιοποιηθεί η δυνατότητά του για την ενημέρωση των κατοίκων και των επισκεπτών μιας περιοχής μέσω της κινητής τηλεφωνίας για επικείμενο κίνδυνο εξαιτίας φυσικών καταστροφών.
Η χώρα μας εξακολουθεί να είναι ανέτοιμη απέναντι στον κίνδυνο των δασικών πυρκαγιών, παρ’ όλο που έχουν περάσει μόλις 10 μήνες από την πολύνεκρη τραγωδία της πυρκαγιάς στο Μάτι, παρ’ όλο που βρισκόμαστε έναν μήνα μετά την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου και παρ’ όλο που η αύξηση και ένταση των φυσικών καταστροφών τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, αποτελεί αυταπόδεικτο γεγονός.
Οπως επισημαίνει το WWF Ελλάς, αμέσως μετά τη φονική πυρκαγιά στην Ανατολική Αττική πέρυσι τον Ιούλιο, υπήρξαν επίσημες εξαγγελίες από στελέχη της κυβέρνησης και τον ίδιο τον πρωθυπουργό για τη λήψη μιας σειράς μέτρων ώστε να «θωρακιστούν» στο μέλλον η χώρα και οι πολίτες από τις δασικές πυρκαγιές. Εκτοτε, πραγματοποιήθηκαν κάποιες κινήσεις, σε κάποιες περιπτώσεις θετικές, σε άλλες ατελέσφορες.
Το πόρισμα της «Επιτροπής για τις προοπτικές διαχείρισης πυρκαγιών υπαίθρου και δασών στην Ελλάδα», που συστάθηκε με απόφαση του πρωθυπουργού, δημοσιοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2019, αλλά δεν ακολούθησαν συγκεκριμένες δράσεις και λύσεις.
Ωστόσο, εκδόθηκε επιτέλους η ΚΥΑ που προβλεπόταν σε νόμο του 2014 για τη συνεργασία Δασικής Υπηρεσίας και Πυροσβεστικού Σώματος και τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου για το «Εθνικό Σύστημα Πολιτικής Προστασίας».
Ανεξαρτήτως των πολιτικών εξελίξεων που ενδεχομένως θα επηρεάσουν την ψήφισή του, το προτεινόμενο σχέδιο νόμου για το «Εθνικό Σύστημα Πολιτικής Προστασίας» τέθηκε σε διαβούλευση πριν προλάβει να εφαρμοστεί και να αξιολογηθεί ο υφιστάμενος νόμος πολιτικής προστασίας, ενώ δεν δίνει λύσεις στο κομβικό ζήτημα της ανεπαρκούς στελέχωσης των υπηρεσιών πολιτικής προστασίας.

Μείωση των πιστώσεων

Για μία ακόμα χρονιά, το WWF Ελλάς επισημαίνει τα πλέον κρίσιμα κενά και τις πιο επικίνδυνες ελλείψεις στο εθνικό σύστημα δασοπυροπροστασίας, που πρέπει να αντιμετωπιστούν ανεξαρτήτως των πολιτικών εξελίξεων.
Ειδικότερα, εξακολουθεί να μη δίνεται καμιά πολιτική και επιχειρησιακή προτεραιότητα στην πρόληψη μέσα από την έγκαιρη δασική διαχείριση, ενώ καταγράφεται χρηματοδότηση περίπου 17 εκατ. ευρώ για γενικούς σκοπούς πυροπροστασίας για τους 332 δήμους της χώρας, χωρίς, ωστόσο, να υπάρχει επαρκής έλεγχος χρήσης για τον σκοπό που προορίζονται.
Την ίδια στιγμή, συνεχίζεται η μείωση των πιστώσεων στη Δασική Υπηρεσία για την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών (3 εκατ. ευρώ το 2012, 2,5 εκατ. ευρώ το 2013, 1,6 εκατ. ευρώ το 2019), που σήμερα μετά βίας καλύπτουν το 10% των αιτούμενων ετήσιων αναγκών.
Από την άλλη, δεν υπάρχει σε εθνικό επίπεδο επανεκτίμηση/επικαιροποίηση του κινδύνου πυρκαγιάς σε δασικές εκτάσεις, ώστε να γίνει κατάλληλος σχεδιασμός δράσεων πρόληψης πυρκαγιών. Οι επικίνδυνες περιοχές της χώρας για την εκδήλωση πυρκαγιών έχουν να επικαιροποιηθούν από το 1984.
Εξάλλου, δεν υπάρχει συστηματική διερεύνηση των αιτιών των πυρκαγιών και ανάλυση των σχετικών δεδομένων και τάσεων σε επίπεδο Περιφερειακής Ενότητας ή Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει και η απαραίτητη διαμόρφωση μέτρων για την αντιμετώπισή τους σε τοπικό επίπεδο.
Παράλληλα, δεν έχει καταρτιστεί για ακόμα μία χρονιά μια εθνική, ενιαία εκστρατεία για τη διαρκή ενημέρωση του κοινού και συγκεκριμένων ομάδων-στόχων για την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών, σε συνεργασία με όλους τους αρμόδιους κρατικούς φορείς.
Τέλος, χαρακτηριστικό παράδειγμα ασυνέχειας και αναποτελεσματικότητας είναι η αδυναμία πλήρους αξιοποίησης του Ευρωπαϊκού Αριθμού Εκτακτης Ανάγκης 112. Παρότι είναι τεχνικά εφικτό, δεν έχει αξιοποιηθεί η δυνατότητα του 112 για την ενημέρωση των κατοίκων και των επισκεπτών μιας περιοχής μέσω της κινητής τηλεφωνίας για επικείμενο κίνδυνο εξαιτίας φυσικών καταστροφών.                   www.efsyn.gr