Μπορεί η αφορμή γι’ αυτό που πυροδότησε τις εν λόγω προβλέψεις των διεθνών αναλυτών να ήταν η απαγόρευση εξαγωγών ελαιολάδου της Τουρκίας για τρεις μήνες τουλάχιστον (Αύγουστος – Οκτώβριος 2023), ωστόσο η βάση αυτών των προβλέψεων έχει να κάνει με τα αντικειμενικά δεδομένα στο σκέλος της προσφοράς, δηλαδή με την ελλειμματική παραγωγή που παρουσιάσουν για τη νέα ελαιοκομική περίοδο όλες σχεδόν οι ελαιοπαραγωγικές χώρες στη λεκάνη της Μεσογείου.
Άλλωστε εδώ και δύο εβδομάδες το Ελαίας Καρπός και το elaiaskarpos.gr έχουν αποτυπώσει με έντονα χρώματα την μεγάλη κινητικότητα που αναπτύσσεται αυτό τον καιρό και στην εγχώιρας αγορά ελαιόλαδου, κινητικότητα που δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ άλλοτε τέτοια εποχή.
Άνθρωποι της αγοράς κάνουν λόγο για πρωτόγνωρη ζήτηση σε μια περίοδο που συνήθως είναι υποτονική, ενώ την ίδια ώρα αποτιμούν τα αποθέματα ως πολύ λίγα για τα δεδομένα της χρονιάς. Κι αυτό γιατί η νέα παραγωγή αναμένεται να είναι ιδιαίτερα μειωμένη, ειδικά αν συγκριθεί με την υπερπαραγωγή που κατέγραψε η Ελλάδα την περασμένη χρονιά, κάτι που οδηγεί πολλούς παραγωγούς να κρατήσουν πίσω ποσότητες, κάνοντας την έλλειψη ακόμα εντονότερη.
∆εδοµένη ακαρπία σε βασικά παραγωγικά κέντρα της Ελλάδας και της Ισπανίας και ενίσχυση της αβεβαιότητας γύρω από τις προοπτικές της σοδειάς στην Ιταλία, φαίνεται ότι προεξοφλούν υψηλές πτήσεις στις τιµές του ελαιόλαδου σε ολόκληρη της ΕΕ. Ήδη στην Ιταλία γίνεται λόγος για αναρρίχηση των τιµών στα πρωτοφανή υψηλά των 11 ευρώ το κιλό, γεγονός που σε συνδυασµό µε την ούτως ή άλλως διαχρονικά ελλειµµατική αγορά της γειτονικής χώρας, θα µπορούσε να ωθήσει σε ρόλο πλειοδότη τους Ιταλούς αγοραστές για τα λιγοστά ελληνικά ελαιόλαδα.
Μάλιστα, οι νέες εκτιµήσεις για το καλλιεργητικό έτος 2022-2023 της Ιταλίας δείχνουν µείωση 27% σε σύγκριση µε την προηγούµενη σεζόν. Η απόδοση στο τέλος της καλλιεργητικής περιόδου τον Σεπτέµβριο αναµένεται να παραµείνει στους 241.000 τόνους και οι πρώτες προβλέψεις για την επόµενη καλλιεργητική περίοδο 2023-2024 δείχνουν σηµάδια βελτίωσης. Ωστόσο, αυξήθηκαν οι σηµαντικές αβεβαιότητες καθώς αναφέρθηκαν έντονες βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας σε ολόκληρη τη χώρα. Αναµένονται σηµαντικές διαφορές ως προς τον όγκο µεταξύ των βασικών ελαιοπαραγωγικών περιοχών της χώρας. Την ίδια ώρα, τα αποθέµατα ελαιολάδου εκτιµάται ότι θα παραµείνουν χαµηλά και θα συνεχίσουν να επηρεάζουν τις τιµές του ελαιολάδου. Αυτό είναι το περίπλοκο σενάριο που συζητήθηκε κατά τη διάρκεια µιας συνάντησης της Οµάδας Πολιτικού ∆ιαλόγου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις αγροτικές αγορές, στην οποία συµµετείχαν οι άµεσα εµπλεκόµενοι φορείς στον αγροτικό τοµέα και δη του ελαιολάδου.
Ένας ειδικός του αγροτοσυνεταριστικού βραχίονα της ΕΕ Copa-Cogeca, σηµείωσε ότι η Ιταλία έχει εκτιµώµενα αποθέµατα ελαιολάδου 235.000 τόνους, 40% χαµηλότερα από τον Ιούνιο του 2022. Σύµφωνα µε τον οργανισµό, οι τιµές του ελαιολάδου στην Ιταλία κατά την επόµενη περίοδο εµπορίας θα µπορούσαν να ανέλθουν έως και τα 11 ευρώ ανά κιλό.
Σύµφωνα µε το Ιταλικό Ινστιτούτο Υπηρεσιών για την Αγορά Γεωργίας και Τροφίµων (Ismea), οι τιµές του ελαιολάδου στην ιταλική αγορά αυξήθηκαν κατά 46,3% από τον Μάρτιο του 2022 έως τον Μάρτιο του 2023.
Ένα µεγάλο µέρος των εθνικών πωλήσεων ελαιολάδου γίνεται σε σούπερ µάρκετ, τα οποία, σύµφωνα µε το Fedolive, θα πρέπει να δεχθούν σηµαντικές αυξήσεις τιµών σε µελλοντικές διαπραγµατεύσεις µε τους παραγωγούς ελαιολάδου.
Χαµηλά οι εκτιµήσεις παραγωγής
Καθώς οι εκτιµήσεις παραγωγής παραµένουν χαµηλές και η µελλοντική διαθεσιµότητα ελαιολάδου στην αγορά τίθεται υπό αµφισβήτηση, οι τιµές αναµένεται να αυξηθούν ακόµη περισσότερο. Ένα υψηλό επίπεδο πληθωρισµού και το αυξανόµενο κόστος εφοδιαστικής και παραγωγής συµβάλλουν περαιτέρω στην αύξηση των τιµών.
Σχολιάζοντας τα ευρήµατα στη συνάντηση, ο Andrea Carrassi, γενικός διευθυντής της Ιταλικής Ένωσης Βιοµηχανίας Βρώσιµων Ελαίων (Assitol), προειδοποίησε ότι «τα µειωµένα αποθέµατα ελαιολάδου στην Ευρώπη µας προειδοποιούν για τη µελλοντική διαθεσιµότητα έξτρα παρθένου ελαιολάδου τους επόµενους µήνες και την επόµενη σεζόν».
Απαγορεύει τις εξαγωγές η Τουρκία για τρεις µήνες
Μέσα σε αυτό το κλίµα, η έλλειψη παραγωγής ελαιολάδου στις µεσογειακές χώρες έχει επηρεάσει αρνητικά τις εγχώριες τιµές, ωθώντας το Τουρκικό Υπουργείο Εµπορίου να εισαγάγει πρόσθετα µέτρα, συµπεριλαµβανοµένης της αναστολής των εξαγωγών ελαιολάδου έως τον Νοέµβριο, µε απώτερο στόχο να αποτρέψει αύξηση των τιµών στην εγχώρια αγορά.
Σε ανακοίνωσή του, το υπουργείο ανέφερε ότι λόγω της ξηρασίας στην Ευρώπη, η παραγωγή ελαιολάδου στον κόσµο, ιδιαίτερα στην Ισπανία και την Ιταλία, µειώθηκε κατά 20% τη σεζόν 2022-2023, ενώ η παραγωγή της Τουρκίας αυξήθηκε κατά 62%. Επίσης τονίζεται ότι η ταχεία αύξηση των εξαγωγών ελαιολάδου χύµα και σε βαρέλια αντικατοπτρίστηκε στις εγχώριες τιµές και ότι η αύξηση των τιµών λιανικής του ελαιολάδου στην εγχώρια αγορά ήταν πολύ µεγαλύτερη από τη γενική αύξηση της τιµής της τελευταία περίοδο ενός έτους. Yπογραµµίζεται ακόµα ότι «συνεχίζεται η αρνητική επίδραση στις εγχώριες τιµές καταναλωτή των εξαγωγών ελαιολάδου χύµα και βαρελιού, οι οποίες έχουν αυξηθεί σηµαντικά λόγω αυξηµένης εξωτερικής ζήτησης και των παγκόσµιων τιµών που προκαλούνται από τη µείωση των αποδόσεων ελαιολάδου διεθνώς. Υπό αυτές τις συνθήκες, το υπουργείο θέτει σε ισχύ πρόσθετα µέτρα για τις εξαγωγές ελαιολάδου».
www.agronews.gr