Καμπανάκι
κινδύνου χτύπησαν επιστήµονες των περίφηµων Βασιλικών Βοτανικών Κήπων
Kew της Βρετανίας, οι οποίοι µε δηµοσίευσή τους στην επιστηµονική
επιθεώρηση «Science Advances» αναφέρουν ότι τρία στα πέντε άγρια είδη
του ..
φυτού
του καφέ (περίπου το 60%) κινδυνεύουν να εξαφανιστούν εξαιτίας της
κλιµατικής αλλαγής και της ξηρασίας, των ασθενειών και της αποψίλωσης
των δασών, πράγµα που θέτει σε κίνδυνο την επάρκεια της προσφοράς του
αγαπηµένου ροφήµατος όλης της ανθρωπότητας.
Όλα τα είδη
καφέ που καταναλώνουµε προέρχονται από µόνο δύο ποικιλίες, την Arabica
και τη Robusta, η ύπαρξη των οποίων όµως εξαρτάται άµεσα από την ύπαρξη
των άγριων ποικιλιών που υπάρχουν στη φύση. Οι ειδικοί χρησιµοποιούν τα
γονίδια των άγριων ποικιλιών για να συντηρούν και να εξελίσσουν τις δύο
εµπορικές ποικιλίες. ∆εν είναι όµως µόνο ο καφές η µοναδική καθηµερινή
διατροφική µας απόλαυση, υπάρχουν και άλλες που -δυστυχώςβρίσκονται
επίσης σε σοβαρό κίνδυνο. Οι αιτίες που οδηγούν σε εξαφάνιση τον καφέ
κάνουν το ίδιο και µε τη σοκολάτα. Τα τελευταία χρόνια η παγκόσµια
κατανάλωση σοκολάτας σε ετήσια βάση αυξάνεται υπέρµετρα σε σχέση µε την
ποσότητα που παράγεται στο ίδιο διάστηµα.
Οι µεγάλες
σοκολατοβιοµηχανίες αναφέρουν ότι µέχρι το 2020 η κατανάλωση της
σοκολάτας θα αυξηθεί κατά 14 φορές, αλλά την ίδια στιγµή οι ασθένειες
που τα τελευταία χρόνια χτυπούν τα κακαόδεντρα (ο καρπός των οποίων
χρησιµοποιείται στην παραγωγή σοκολάτας) έχουν αφανίσει περίπου το 35%
των καλλιεργειών σε όλο τον κόσµο. Το πρόβληµα όµως δεν σταµατά εκεί,
αφού η κλιµατική αλλαγή προκαλεί επιπλέον προβλήµατα στις καλλιέργειες
κακαόδεντρων, τα οποία είναι πολύ ιδιαίτερα φυτά, αφού για να
αναπτυχθούν και να επιβιώσουν χρειάζονται κλιµατικές συνθήκες που
επικρατούν µόνο σε συγκεκριµένες περιοχές του ισηµερινού, κυρίως στη
Νότια Αµερική και στη ∆υτική Αφρική. Τα κακαόδεντρα χρειάζονται υψηλή
υγρασία και άφθονη βροχή για να αναπτυχθούν, και µάλιστα χρειάζονται
πολύ χρόνο για να το κάνουν. Τα τελευταία χρόνια στις περιοχές που
καλλιεργούνται τα κακαόδεντρα υπάρχουν περίοδοι ξηρασίας, γεγονός που
έχει ως αποτέλεσµα την καταστροφή µεγάλων ποσοτήτων κακαόδεντρων.
Οι µεγάλες
σοκολατοβιοµηχανίες προσπαθούν να βρουν λύση στο πρόβληµα δηµιουργώντας
νέες, γενετικά τροποποιηµένες ποικιλίες, που θα είναι ανθεκτικές στις
ασθένειες και στην κλιµατική αλλαγή. Και αν κάποιος φίλος της σοκολάτας
σκεφτεί ότι ίσως θα πρέπει σιγά σιγά να στρέφεται προς το µέλι για να
γλυκαίνεται, τα νέα δεν είναι καθόλου ευχάριστα. Η µυστηριώδης ασθένεια
που τα τελευταία χρόνια εξολοθρεύει τους πληθυσµούς των µελισσών
παγκοσµίως προκαλεί ήδη αναταραχή όχι µόνο στην παραγωγή του µελιού αλλά
και σε πολλά είδη τροφίµων. Ο πληθυσµός των µελισσών σε όλο τον κόσµο
έχει ήδη µειωθεί περίπου κατά 50% και από τη στιγµή που οι επιστήµονες
αδυνατούν να εντοπίσουν την αιτία, η κατάσταση αναµένεται σύντοµα να
γίνει δραµατική.
∆εν είναι µόνο ο
καφές, η σοκολάτα και το µέλι που αντιµετωπίζουν σοβαρά προβλήµατα. Μια
σειρά από καθηµερινές και πολύτιµες για εκατοντάδες εκατοµµύρια
ανθρώπους τροφές εκπέµπουν SOS. Μπορεί να υπάρχουν περίπου 1.500
ποικιλίες µπανάνας, αλλά ελάχιστες είναι αυτές που καλλιεργούνται για
κατανάλωση. Η δηµοφιλέστερη εξ αυτών είναι η Cavendish, η οποία καλύπτει
το 50% της παγκόσµιας παραγωγής. Τα τελευταία χρόνια οι καλλιέργειες
της Cavendish καταστρέφονται µε ταχύ ρυθµό, εξαιτίας µιας ασθένειας που
χτυπά τη συγκεκριµένη µπανάνα µε τρόπο ανάλογο µε αυτόν που χτυπά τον
άνθρωπο ο ιός HIV.
Οι επιστήµονες
προσπαθούν να αντιµετωπίσουν το πρόβληµα, χωρίς ακόµη να έχουν βρει
κάποια λύση, µε αποτέλεσµα η έλλειψη µπανάνας σε παγκόσµιο επίπεδο να
είναι πλέον ορατή. Θύµατα της κλιµατικής αλλαγής είναι και τα σταφύλια,
και ειδικά εκείνα που προορίζονται για την παραγωγή κρασιού, µε
αποτέλεσµα να υπάρχουν φόβοι ότι αν δεν βρεθεί σύντοµα τρόπος να γίνουν
οι συγκεκριµένες ποικιλίες πιο ανθεκτικές στην ξηρασία, η παραγωγή
κρασιού σε παγκόσµιο επίπεδο θα µειωθεί δραµατικά.
Το σοβαρότερο,
όµως, διατροφικό πρόβληµα ακούει στο όνοµα... ψάρια. ∆ιάφορες µελέτες
που έχουν γίνει το τελευταίο διάστηµα δείχνουν ότι αν συνεχιστεί µε τον
ίδιο ρυθµό και τις ίδιες µεθόδους η αλιεία, τα ψάρια θα έχουν
εξαφανιστεί τελείως από τις θάλασσες και τους ωκεανούς του πλανήτη µέσα
στα επόµενα τριάντα χρόνια! Η κλιµατική αλλαγή οδηγεί σε εξαφάνιση και
πολλές ακόµη τροφές, µε εκείνες που φαίνεται να κινδυνεύουν περισσότερο
αυτήν τη στιγµή να είναι τα φιστίκια, το αβοκάντο και τα ρεβίθια. Αν ο
άνθρωπος συνεχίσει να καταστρέφει τον πλανήτη, θα καταστρέφει ταυτόχρονα
και πολλά από τα είδη µε τα οποία τρέφεται, κάνοντας έτσι ακόµη πιο
δύσκολη την επιβίωσή του.
εθνος
