H επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο θα προκαλέσει πονοκεφάλους στην επικεφαλής της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία τάσσεται υπέρ της στήριξης της Ουκρανίας, θέλει να διατηρήσει τους διεθνείς στόχους για το κλίμα και να θωρακίσει την Ευρώπη εν όψει ενός πιθανού παγκόσμιου εμπορικού πολέμου.
Τα τελευταία πέντε χρόνια, η φον ντερ Λάιεν έχει αναδειχθεί σε σημαντικό πολιτικό παράγοντα, καθώς συντόνισε το μπλοκ τόσο κατά τη πανδημία του κορονοϊού όσο και μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, οφείλει μεγάλο μέρος της επιτυχίας της στη στενή συνεργασία της με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν.
Η συνεργασία ξεκίνησε μήνες πριν τα ρωσικά τανκς εισβάλουν στην Ουκρανία, όταν ο Μπάιντεν προειδοποίησε τη φον ντερ Λάιεν για μια πιθανή εισβολή, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής της στον Λευκό Οίκο τον Νοέμβριο του 2021. Τότε οι δύο τους άρχισαν να συντονίζονται για ένα σύνθετο πακέτο κυρώσεων και ελέγχων των εξαγωγών που θα εφαρμόζονταν όταν ξεκινούσε η εισβολή.
Μετά το ξέσπασμα του πολέμου, η συνεργασία συνεχίστηκε. Όταν ο «Νόμος για τη Μείωση του Πληθωρισμού» του Μπάιντεν πυροδότησε τις ανησυχίες των κυβερνήσεων της ΕΕ επειδή οι εταιρείες στην Ευρώπη θα βρίσκονταν σε μειονεκτική θέση, η φον ντερ Λάιεν συνεργάστηκε με τον Λευκό Οίκο για να ελαχιστοποιήσει τον αντίκτυπο στην ευρωπαϊκή οικονομία.
Η ΕΕ μπροστά σε βουνό προκλήσεων
Ο Μπάιντεν, ωστόσο, φεύγει και έρχεται ο Τραμπ.
Ο Ρεπουμπλικανός πέρασε μεγάλο μέρος της πρώτης θητείας του ρίχνοντας «βολές» κατά της ΕΕ: έθεσε δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο, αποχώρησε από διεθνείς συνθήκες όπως η συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή και η πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, απείλησε χώρες που δεν αύξησαν τις δαπάνες τους για το ΝΑΤΟ, εξήρε την απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου να εγκαταλείψει το μπλοκ και δήλωσε ότι η ΕΕ είναι ο «εχθρός» της Ουάσινγκτον.
«Ο Τραμπ δεν ήταν ποτέ πρόθυμος να αναγνωρίσει την ΕΕ ως συνομιλητή», δήλωσε στο Politico διπλωμάτης της ΕΕ.
Δεν θα είναι εύκολα τα πράγματα για την ΕΕ, όταν αναλάβει τα ηνία των ΗΠΑ ο Τραμπ.
Ο επερχόμενος πρόεδρος έχει υποσχεθεί να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, πιθανόν διακόπτωντας την αμερικανική στρατιωτική στήριξη προς το Κίεβο, εκτός εάν ο Ζελένσκι συμφωνήσει να παραχωρήσει εδάφη στη Ρωσία.
Ο Τραμπ έχει επίσης δηλώσει ότι θα ενθαρρύνει το Κρεμλίνο να κάνει «ό,τι διάολο θέλει» σε χώρες που δεν έχουν εκπληρώσει τους στόχους τους για τις δαπάνες του ΝΑΤΟ.
Μια πιο άμεση ανησυχία είναι η Οικονομία. Ο Τραμπ έχει υποσχεθεί να επιβάλει στην Ευρώπη οριζόντιους δασμούς από 10% έως 20% και 60% σε όλα τα αγαθά που προέρχονται από την Κίνα, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει και την ευρωπαϊκή αγορά.
Οι διπλωμάτες της ΕΕ που μίλησαν στο Politico, ανησυχούν επίσης ότι ο Τραμπ θα απειλήσει με δασμούς τις χώρες που δεν θα αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες, με τη Γερμανία - που ήδη αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα με την οικονομία της - να αποτελεί έναν από τους πρωταρχικούς του στόχους.
Η πίεση από την Ουάσινγκτον δεν θα αφήσει στο μπλοκ άλλη επιλογή από το να ενισχύσει τις αμυντικές του δαπάνες και τον τεχνολογικό του τομέα και να αποσαφηνίσει τη στάση του έναντι της Κίνας - δύσκολες αποφάσεις για τις οποίες ορισμένες χώρες της ΕΕ πιέζουν εδώ και χρόνια.
Στα χαρτιά, η φον ντερ Λάιεν υποτίθεται ότι είναι ένας από τους κύριους Ευρωπαίους συνομιλητές της Ουάσινγκτον, εποπτεύοντας βασικές πολιτικές της ΕΕ, αναφορικά με το εμπόριο, το κλίμα, την τεχνολογία και τον ανταγωνισμό.
Στην πράξη ωστόσο και δεδομένης της δυνητικά δύσκολης σχέσης της με τον Τραμπ, οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες πιστεύουν ότι η φον ντερ Λάιεν μπορεί να χρειαστεί να βασιστεί σε άλλους, που έχουν περισσότερες πιθανότητες να τους ακούσει ο Τραμπ, όπως η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, ή ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε.
«Διαίρει και βασίλευε», το δόγμα Τραμπ
Εν τω μεταξύ, ο πρόεδρος της Κομισιόν ετοιμάζει... μαστίγια και καρότα για τον μεγιστάνα των ακινήτων. Άλλωστε, «ο Τραμπ είναι έμπορος», δήλωσε στο Politico διπλωμάτης της ΕΕ. «Πάνω απ' όλα, θέλει να διαπραγματευτεί».
Η Φον ντερ Λάιεν έχει ήδη προσπαθήσει να τον... καλοπιάσει, προτείνοντας στις Βρυξέλλες να αγοράσουν περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από την Αμερική, προκειμένου να αποφύγουν τους αμερικανικούς δασμούς στα ευρωπαϊκά προϊόντα. Ο προκάτοχός της Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ χρησιμοποίησε το LNG για να επιτύχει μια... ανακωχή με τον Τραμπ το 2018.
«Αυτή τη φορά, ωστόσο, αυτού του είδους οι τακτικές μπορεί να μην είναι τόσο επιτυχείς», δήλωσε ο Μαρκ Λέοναρντ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων.
Στο παρελθόν ο Τραμπ επέλεξε το δόγμα «διαίρει και βασίλευε», συνάπτοντας διμερείς συμφωνίες με κυβερνήσεις ομοϊδεατών, όπως αυτή του Ούγγρου πρωθυπουργού, Βίκτορ Όρμπαν.
«Πρόκειται για έναν άνθρωπο που πίστευε ότι το Brexit είναι μια σπουδαία ιδέα και ότι πρέπει να υπάρξουν περισσότερα Brexits», δήλωσε ο Άντονι Γκάρντνερ, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην ΕΕ. «Θα ήθελε να δει την ΕΕ να διαλύεται», τόνισε.
«Θα τραβήξει το χαρτί του Βίκτορ Όρμπαν, θα χρησιμοποιήσει και όποια άλλα έχει», πρόσθεσε ο Γκάρντνερ. «Η ΕΕ αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε μια πολύ εύθραυστη κατάσταση», πρόσθεσε.
Με πληροφορίες από Politico
.jpg)