Γιατί ο Τραμπ περιφρονεί την Ευρώπη

Μιχάλης Ψύλος

«Ο Ντόναλντ Τραμπ περιφρονεί αυτούς που θεωρεί αδύναμους. Και για αυτόν οι Ευρωπαίοι είναι αδύναμοι. Τους θεωρεί και παράσιτα γιατί στα μάτια του ζουν κάτω από την προστατευτική ομπρέλα των ΗΠΑ».

Σκληρή, αλλά μάλλον λίγο απέχει από την αλήθεια η διαπίστωση του Γάλλου καθηγητή  της Γεωπολιτικής, Φρανσουά Χασμπούργκ, επικεφαλής σύμβουλος για την Ευρώπη του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (IISS).

Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι ουδείς αξιωματούχος της ΕΕ έλαβε πρόσκληση για την ορκωμοσία. Η λέξη «Ευρώπη» δεν υπήρχε στην 30λεπτη ομιλία του Τραμπ, μετά την ορκωμοσία του. Ο Τραμπ περιφρονεί την Ευρώπη γιατί οι παραδοσιακοί ηγέτες, όπως ο Εμανουέλ Μακρόν ή ο Όλαφ Σολτς, βρίσκονται ουσιαστικά στη «μαύρη λίστα» των πολιτικών με τους οποίους ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ δεν έχει «πολιτική χημεία». Δεν τον νοιάζουν επίσης οι διεθνείς οργανισμοί, όπως η ΕΕ. Μόνο οι διμερείς σχέσεις τον ενδιαφέρουν και εφόσον προωθούν τα αμερικανικά συμφέροντα.

«Γερή κλωτσιά»

«Γερή κλωτσιά για τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες», χαρακτήρισε την ομιλία Τραμπ ο Γάλλος υπουργός Αμυνας, Σεμπαστιάν Λεκορνί .«Ίσως η βαρβαρότητα των λόγων του Αμερικανού προέδρου μπορεί τελικά να προκαλέσει ένα σοκ και μια  συνειδητοποίηση για το τι έρχεται», πρόσθεσε ο Γάλλος υπουργός.

Το υπαινίχθηκε άλλωστε ο πρόδερος Τραμπ, λέγοντας πώς «αντί να φορολογούμε τους Αμερικανούς, πλουτίζουμε άλλες χώρες…Θα επιβάλουμε δασμούς για να πλουτίσουν οι Αμερικανοί».

Με την απειλή να ανοίξει μια νέα σεζόν εμπορικών δασμών κατά της Ευρώπης, ο Τραμπ θα μπορούσε να διασπάσει ακόμη περισσότερο την ΕΕ, την οποία εκλαμβάνει απλά ως άθροισμα κρατών, που πρέπει να αντιμετωπίζονται το καθένα, ανάλογα με το ειδικό βάρος που έχει στην παγκόσμια σκηνή.

Παρά τις συνεχείς απειλές του Τραμπ για νέο εμπορικό πόλεμο, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν που έχει δικαιοδοσία και για την εμπορική πολιτική της Ένωσης, απέφυγε να πει οτιδήποτε. Συνεχάρη μόνο τον νέο πρόεδρο, δηλώνοντας ότι «η ΕΕ ανυπομονεί να συνεργαστεί στενά μαζί σας για την αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων

Τι θα γίνει με τους δασμούς

Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Τραμπ είχε απειλήσει με δασμούς 10 έως 20% σε όλα τα εισαγόμενα αγαθά από την Ευρώπη. Τι σημαίνει αυτό;Ένα παράδειγμα από την αυτοκινητοβιομηχανία δείχνει πόσο άσχημα θα μπορούσε αυτό το μέτρο να επηρεάσει την οικονομία της Γερμανίας: σχεδόν μία στις τρεις Porsche και μία στις έξι BMW πουλήθηκαν στη Βόρεια Αμερική το 2024. Για την Audi, τη Mercedes και τη VW, το μερίδιο των πωλήσεων στις ΗΠΑ ήταν 12 έως 15%. «Ανησυχώ, γιατί όλα τα σημάδια δείχνουν ότι ο Τραμπ θα εφαρμόσει τουλάχιστον κάποια, από αυτά που έχει ανακοινώσει», λέει ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Εμπορίου, Μπερντ Λανγκ.

Σύμφωνα με υπολογισμούς του Ινστιτούτου Μακροοικονομικής και Οικονομικής Έρευνας του Ιδρύματος Hans Bockler, η μελλοντική δασμολογική πολιτική του Τραμπ θα μπορούσε να απειλήσει έως και 300.000 θέσεις εργασίας μόνο στη Γερμανία – ανάλογα με το πραγματικό επίπεδο των δασμών.

Φυσικά, θα επηρεαστούν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που εξάγουν στις ΗΠΑ, καθώς δεν μπορεί να αποκλειστεί ένας λεγόμενος εμπορικός πόλεμος. Διότι αν ο Τραμπ υλοποιήσει τις εξαγγελίες του, η ΕΕ θα αντιδράσει αναγκαστικά με τη σειρά της: με αντίποινα στις εισαγωγές από τις ΗΠΑ. Σύμφωνα με έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR), που βασίζεται σε έρευνα σε 28.000 άτομα σε 24 χώρες σε όλο τον κόσμο, οι Ευρωπαίοι ανησυχούν περισσότερο για την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ. «Οι Ευρωπαίοι ηγέτες μπορεί να δυσκολευτούν να βρουν εσωτερική ενότητα ή συμμάχους σε όλο τον κόσμο, εάν προσπαθήσουν να προβάλουν αντίσταση» στον νέο πρόεδρο, προειδοποιεί το ECFR.

Κλίμα και Υγεία

Στην τιμωρητική λίστα Τραμπ, άλλες δύο ανακοινώσεις  αφορούν όμως και την Ευρώπη: η έξοδος από τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και η αποχώρηση από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας . «Ο ΠΟΥ μάς εξαπάτησε », είπε ο Τραμπ καθώς υπέγραφε το εκτελεστικό διάταγμα για «αναστολή της μελλοντικής μεταφοράς κεφαλαίων ή πόρων από την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας» Οι ΗΠΑ είναι ο κύριος δωρητής και εταίρος αυτού του οργανισμού του ΟΗΕ και η αποχώρησή τους από τον ΠΟΥ αναμένεται να προκαλέσει σημαντική αναδιάρθρωση του ιδρύματος και θα μπορούσε να βλάψει τις παγκόσμιες προσπάθειες δημόσιας υγείας, συμπεριλαμβανομένου και του ελέγχου των επιδημιών.

Οσο για τη Συμφωνία του Παρισιού για  το κλίμα; Ο Ντόναλντ Τραμπ  δεσμεύτηκε να αυξήσει τις γεωτρήσεις για υδρογονάνθρακες, «με κάθε κόστος», καταργώντας  πολλά περιβαλλοντικά μέτρα που έλαβε ο προκάτοχός του.

 «Καμπάνα» στις Βρυξέλλες

Στις Βρυξέλλες «χτυπάει καμπάνα», όπως είπε ο Βέλγος υπουργός Οικονομικών Πίτερ φαν Πέτεγκεμ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι «έτοιμη να υπερασπιστεί τα οικονομικά της συμφέροντα» εάν χρειαστεί, διαβεβαίωσε ο Ευρωπαίος Επίτροπος για ην Οικονομία, Βάλντις Ντομπρόβσκις, μετά τη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών στις Βρυξέλλες. Μια πιθανή εμπορική σύγκρουση θα είχε «σημαντικό οικονομικό κόστος για όλους, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών», πρόσθεσε.

Ο Τραμπ θέλει να προστατεύσει την αμερικανική οικονομία και τη βιομηχανία. «Και φυσικά οι Ευρωπαίοι πρέπει να κάνουν το ίδιο», λέει ο Ιρλανδός υπουργός Οικονομικών Τζακ Τσέιμπερς. Ο Πορτογάλος υπουργός Οικονομικών, Γιόακιμ Μιράντα Σαρμέντο, δείχνει το δρόμο: «Πρέπει να έχουμε μια εποικοδομητική σχέση με τις ΗΠΑ, αλλά η προσοχή της Ευρώπης πρέπει να επικεντρωθεί κυρίως στα εσωτερικά της προβλήματα, στην έλλειψη ανταγωνιστικότητας, στο χάσμα παραγωγικότητας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, που έχει διευρυνθεί σημαντικά τα τελευταία 20 χρόνια».

www.naftemporiki.gr