Eπιλέγουμε πολλαπλές πηγές ενημέρωσης,
δεν εμπιστευόμαστε σχεδόν καθόλου τα παραδοσιακά μέσα, θεωρούμε
περισσότερο από κάθε άλλον ότι οι ειδήσεις εστιάζουν μόνο στα αρνητικά,
ενημερωνόμαστε πλέον σχεδόν όλοι από...το διαδίκτυο (92% του πληθυσμού), χρησιμοποιούμε συστηματικά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για ενημερωτικούς λόγους, ανησυχούμε για τα fake news, αλλά εγκαταλείπουμε σιγά σιγά τις εφημερίδες και δεν έχουμε (ακόμα;) υιοθετήσει την κουλτούρα της συνδρομής.
Με άλλα λόγια, θέλουμε καλύτερη και πιο αξιόπιστη ενημέρωση, αλλά προτιμούμε να πληρώσουμε για μια συνδρομή στο Netflix ή στο Spotify παρά για μια ειδησεογραφική ιστοσελίδα ή για μια δημοσιογραφική έρευνα.
Πρόκειται για μερικά μόνο από τα ελληνικού ενδιαφέροντος συμπεράσματα της ετήσιας έρευνας Digital News Report 2019 του Ινστιτούτου Reuters και του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, η οποία δημοσιεύτηκε την Τετάρτη και παρουσιάζεται αυτές τις μέρες στην τριήμερη συνάντηση του μεγαλύτερου δικτύου στελεχών μέσων ενημέρωσης, έντυπων και ηλεκτρονικών, στο Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος (GEN Summit 2019).
Η ετήσια έρευνα, που διεξήχθη διαδικτυακά σε 75 χιλιάδες χρήστες από 38 χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, περιέχει δεκάδες χρήσιμα συμπεράσματα και δείχνει μια τάση μείωσης της εμπιστοσύνης στις ειδήσεις παγκοσμίως, καθώς ο βαθμός εμπιστοσύνης του κοινού μετρήθηκε στο 42%, κατά 2% χαμηλότερος σε σχέση με το 2018.
Περισσότερες από πέντε διαδικτυακές ειδησεογραφικές πηγές χρησιμοποιούν κατά μέσο όρο εβδομαδιαίως οι Ελληνες χρήστες, σημειώνοντας τον δεύτερο μεγαλύτερο αριθμό στις 38 χώρες που κάλυψε η έρευνα.
Πλουραλισμός
Το γεγονός αυτό δείχνει από τη μία διάθεση πλουραλισμού, από την άλλη όμως ο κατάλογος των δημοφιλέστερων ιστότοπων περιλαμβάνει ιστοσελίδες που συχνά καταφεύγουν σε επικίνδυνες συνωμοσιολογικές θεωρίες, αναφέρει η έρευνα.
Οι πιο δημοφιλείς ιστότοποι για ενημέρωση, σύμφωνα με την έρευνα, είναι: Newsbomb.gr (34%), Dikaiologitika.gr (30%), Skai.gr (25%), News247.gr (25%), in.gr (24%), Newsit.gr (22%), mixanitouxronou.gr (19%), Newsbeast.gr (19%), Protothema.gr (18%).
Την προτελευταία θέση σε 38 χώρες στην «κλίμακα εμπιστοσύνης» ως προς τα μέσα ενημέρωσης καταλαμβάνει η χώρα μας, καθώς μόλις το 27% δηλώνει ότι έχει εμπιστοσύνη στις ειδήσεις γενικά.
Στην κορυφή της αξιοπιστίας βαθμολογείται η «Καθημερινή» και ακολουθούν κατά σειρά η Real, ο Alpha, o ANT1, το «Βήμα» και το in.gr, ενώ το brand της «Εφ.Συν.» βρίσκεται στην ένατη θέση καταλαμβάνοντας υψηλότερη θέση από τα αντίστοιχα μιντιακών ομίλων όπως του ΣΚΑΪ και του «Πρώτου Θέματος».
Πάνω από εννέα στους δέκα Ελληνες χρήστες (το 92%), 4% λιγότεροι σε σχέση με το 2016, ενημερώνονται διαδικτυακά. Το 68% βλέπει ειδήσεις στην τηλεόραση (έναντι 66% το 2016) και το 24% διαβάζει εφημερίδες (έναντι 31% το 2016).
Πάνω από τα δύο τρίτα των Ελλήνων χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως πηγή ενημέρωσης, εκ των οποίων το 20% τα θεωρεί τη βασική πηγή, ποσοστό που φτάνει στο 32% σε όσους είναι κάτω από 35 χρονών.
Εκτός από το facebook (58%) και το Youtube (36%), οι Ελληνες χρησιμοποιούν σε μεγάλο βαθμό τις εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων στο κινητό για να μοιραστούν και να συζητήσουν τις ειδήσεις (25% χρησιμοποιούν το Messenger για ειδήσεις και 17% το Viber, το μεγαλύτερο ποσοστό στις 38 χώρες της έρευνας).
Η αξιοπιστία
Πέρα από τα ποσοτικά στοιχεία, η έρευνα στο ελληνικό σκέλος σχολιάζει τη συστηματική πτώση της αξιοπιστίας των μέσων αναφέροντας ξεκάθαρα ως μία εκ των αιτιών την πρόθεση ορισμένων επιχειρηματιών να επηρεάσουν την πολιτική ατζέντα για ιδιοτελείς λόγους.
Επιπλέον καταγράφονται το εμπάργκο της κυβέρνησης στον ΣΚΑΪ και της Ν.Δ. στην ΕΡΤ καθώς και η αυξανόμενη επιχειρηματική δραστηριότητα του Βαγγέλη Μαρινάκη.
Αξιοσημείωτο και το γεγονός πως κατά την τελευταία τριετία παρουσιάζεται μια πτωτική τάση στην ενημέρωση των Ελλήνων τόσο από ηλεκτρονικά όσο και από έντυπα μέσα, ενώ η τηλεόραση είναι η μόνη που κέρδισε ελαφρώς έδαφος.
Σε διεθνές επίπεδο τα περισσότερα νοικοκυριά έχουν τη δυνατότητα αγοράς μέχρι μίας συνδρομής τον μήνα. Στην ερώτηση σε ποια υπηρεσία θα διάλεγαν να είναι συνδρομητές, το 37% απάντησε ότι προτιμά μια υπηρεσία τύπου Netflix, το 15% μια υπηρεσία streaming τύπου Spotify και μόνο το 7% διαλέγει τις online ειδήσεις.
Το 55% ανησυχεί για την παραπληροφόρηση, «παρά τις προσπάθειες τόσο των κυβερνήσεων όσο και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης να την καταπολεμήσουν». Το ποσοστό ανησυχίας για την αξιοπιστία των ειδήσεων στο διαδίκτυο ποικίλλει από 85% στη Βραζιλία έως 31% στην Ολλανδία, ενώ υψηλό είναι στη Βρετανία (70%) και στις ΗΠΑ (67%).
Μεγαλύτερη εμπιστοσύνη φαίνεται να δείχνουν οι χρήστες στα μεγάλα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης τύπου BBC (σταθερά πρώτο σε αξιοπιστία μέσο στη Βρετανία) και «Guardian»...
Κώστας Ζαφειρόπουλος
efsyn.gr