«Σοκ» σε χιλιάδες ιδιοκτήτες αυθαιρέτων προκαλούν οι νέες εξαγγελίες του αναπληρωτή
υπουργού Περιβάλλοντος, Γ. Τσιρώνη, για ριζικές αλλαγές στον νόμο περί τακτοποίησης «που θα βελτιώνει σημαντικά τον υπάρχοντα» και αναμένεται να τεθεί σε ισχύ πριν από τη δωδεκάμηνη λήξη της ισχύουσας νομοθεσίας.
Στόχος της νέας νομοθεσίας, που επεξεργάζεται αυτή την περίοδο η ηγεσία του υπουργείου και πρόκειται να παρουσιαστεί πριν από το τέλος του 2015, είναι να δοθούν προτεραιότητες στο συνολικό πολεοδομικό πρόβλημα, προβλέποντας τακτοποίηση με «εξαιρέσεις» σε περιοχές που έχουν μεγάλη συνολικά επιβάρυνση.
Πρακτικά, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων επανέρχονται το ζητήματα των κατεδαφίσεων σε περιοχές που θα κριθούν πως ασφυκτιούν χωρικά. Ωστόσο, μείζον ζήτημα ανακύπτει σχετικά με το τι θα ισχύσει για τους ήδη ενταγμένους στις ρυθμίσεις τακτοποίησης και πώς ο νέος νόμος θα «παγιδεύσει» τους παραβάτες. Στην παρούσα φάση, οι προθέσεις του Γ. Τσιρώνη είναι ασαφείς τονίζοντας σε δηλώσεις του πως θα υπάρξει «τακτοποίηση σε κάποια σημεία, ενώ σε κάποια άλλα όχι». Μεγάλη μερίδα αυθαιρετούχων προβληματίζονται για τα «οφέλη» του νόμου και εάν τελικά θα ενταχθούν στις διατάξεις του ή όχι.
Συνεχείς κλυδωνισμοί
Μολονότι οι δεσμεύσεις του αναπληρωτή υπουργού για όσους αυθαιρετούχους έχουν υποβάλει φάκελο τακτοποίησης, το διαρκές «ράβε - ξήλωνε» προκαλεί συνεχείς κλυδωνισμούς ως προς την ισχύ και την εφαρμογή μιας σταθερής κατευθυντήριας γραμμής στο μείζον ζήτημα των αυθαιρέτων. Ακόμη και τα προνόμια νομιμοποίησης με χαμηλές δόσεις και ευκολίες πληρωμής δεν απέφεραν τα προσδοκώμενα στα γκισέ του υπουργείου, καθώς μόλις οι μισοί αυθαιρετούχοι έχουν προχωρήσει μέχρι σήμερα σε τακτοποίηση.
Ακόμη και στην παρούσα κατάσταση, το υπουργείο διαμηνύει πως δεν θίγονται οι πολίτες που έχουν ενταχθεί στον ισχύοντα νόμο, ειδικά μάλιστα όσοι έχουν καταβάλει το παράβολο και τις δόσεις του ειδικού προστίμου και βρίσκονται στη β΄ φάση της υποβολής των σχεδίων και των μελετών που συνοδεύουν τη δήλωση αυθαιρέτου.
Στόχος της νέας κυβέρνησης είναι η κατάθεση νέου νόμου για τα αυθαίρετα, καθώς θεωρεί πως η υφιστάμενη ρύθμιση επιβαρύνει το περιβάλλον. Μάλιστα, αναφερόμενος πρόσφατα στα στατιστικά στοιχεία, ο Γ. Τσιρώνης, αποκαλύπτει πως μόλις το 50% των αυθαιρετούχων που θα μπορούσαν να ενταχθούν στην υφιστάμενη ρύθμιση δεν έκανε ποτέ εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας. Μόλις το 20% έχει προχωρήσει στο τελικό στάδιο της διαδικασίας νομιμοποίησης, ενώ το 30% βρίσκεται στο αρχικό, δηλαδή δεν έχει καταθέσει τις σχετικές μελέτες.
850 χιλ. αυθαιρετούχοι
Το τελευταίο δίμηνο, ο αριθμός των δηλώσεων περί τακτοποίησης υπολογίζεται στις περίπου 850 χιλ., ενώ σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου, στο τέλος του 2014 στον νόμο είχαν ενταχθεί 805.682 αυθαίρετα κτίσματα ή κτίσματα με αυθαιρεσία.
Μάλιστα, σε περισσότερες από 490.000 περιπτώσεις έχει καταβληθεί ήδη το παράβολο, ενώ 269.036 έχουν ολοκληρώσει την υπαγωγή. Από το ηλεκτρονικό σύστημα έχουν εκδοθεί 671.720 βεβαιώσεις για μεταβίβαση ακινήτων.
Συνολικά από τις δηλώσεις αυθαιρέτων προκύπτει πως το 75% αφορά σε κτίσματα με οικοδομική άδεια και το 25% σε παντελώς αυθαίρετα, χωρίς καμία άδεια.
Τι πληρώνετε
Όπως προβλέπει ο νόμος, στη ρύθμιση εντάσσονται όσες αυθαιρεσίες έχουν υλοποιηθεί έως τις 28 Ιουλίου 2011 (οπότε είχε κατατεθεί στη Βουλή ο ν.4014/11) και συγκεκριμένα:
1. Αυθαίρετες κατασκευές σε κτίρια με αποκλειστική χρήση κατοικία, που υφίστανται πριν από το 1975. Για τη νομιμοποίησή τους, οι ιδιοκτήτες καταβάλλουν παράβολο ύψους 500 ευρώ. Δεν πληρώνουν δηλαδή ενιαίο ειδικό πρόστιμο.
2. Αυθαίρετες κατασκευές που υφίστανται πριν από την 01/01/1983. Εξαιρούνται οριστικά από την κατεδάφιση με την καταβολή του παραβόλου και του 15% του ενιαίου ειδικού προστίμου.
3. Αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγή χρήσης που πραγματοποιήθηκε από 01/01/1983 έως 31/12/2003 και για τις οποίες καταβάλλεται το 80% του ενιαίου ειδικού προστίμου.
4. Αυθαιρεσίες που πραγματοποιήθηκαν μετά τις 31/12/2003 και πριν από τις 28 Ιουλίου 2011 για τις οποίες καταβάλλεται πρόστιμο και παράβολο.
5. Αυθαίρετες μικρές παραβάσεις, όπως π.χ. τοποθέτηση φούρνων, διακοσμητικών κρουνών σε ακάλυπτο χώρο, πέργκολες κτλ. Εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισης, με την καταβολή παραβόλου 500 ευρώ. Χωρίς δηλαδή την καταβολή ειδικού προστίμου.
6. Αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης με παραβίαση μέχρι 40% κάλυψης και δόμησης και μέχρι 20% ύψους (σε σύγκριση με την οικοδ. άδεια) (Στα ποσοστά συνυπολογίζονται τα δηλωμένα αυθαίρετα και από παλαιότερες νομοθετικές ρυθμίσεις). Εξαιρούνται της κατεδάφισης για 30 χρόνια με την καταβολή παραβόλου και του ειδικού προστίμου και οριστικά μετά την συμπλήρωση της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτηρίου.
Σημειώνεται ότι με την καταβολή, μόνον παραβόλου ύψους 500 ευρώ νομιμοποιούνται όλες οι αυθαιρεσίες σε κατοικίες που υπήρχαν πριν από το 1975, όπως και όλες οι μικρού μεγέθους παραβάσεις.
Οι δόσεις...
Σε όλη την περίοδο της παράτασης (Φεβρουάριος 2016) ισχύει η δυνατότητα αποπληρωμής του προστίμου σε 60 μηνιαίες δόσεις, κάτι που ισχύει και σήμερα για όσους υποβάλλουν δήλωση τακτοποίησης, με δυνατότητα αποπληρωμής του προστίμου, είτε με εξαμηνιαίες, είτε με μηνιαίες δόσεις. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις προβλεπόμενες αλλαγές, για δηλώσεις με πληρωμή παραβόλου που θα πραγματοποιηθεί έως και 5/2/2016 αναμένεται η παροχή των εξής τρόπων εξόφλησης του ενιαίου ειδικού προστίμου:
i) Εφάπαξ εξόφληση (έκπτωση 20%) με προθεσμία καταβολής έως και την 8/2/2016.
ii) Εξόφληση του 30% (έκπτωση 10%) με προθεσμία καταβολής έως και την 8/2/2016. Οι επόμενες προς εξόφληση δόσεις δύναται να είναι μηνιαίες ή τριμηνιαίες.
iii) 60 μηνιαίες δόσεις (ελάχιστο ποσό δόσης 50 ευρώ) με προθεσμία καταβολής των πρώτων 6 δόσεων έως και την 8/2/2016.
iv) 10 εξαμηνιαίες δόσεις (ελάχιστο ποσό δόσης 300 ευρώ) με προθεσμία καταβολής της πρώτης δόσης έως και την 8/2/2016.http://www.imerisia.gr/