Αν δεν το δηλώσεις θα το ακριβοπληρώσεις

Πλαφόν στις υπερβάσεις σε σχέση με τους όρους δόμησης, απαγορευτικό νομιμοποίησης παρανομιών μεγάλης κλίμακας μετά τον Ιούνιο και τσουχτερές προσαυξήσεις προστίμων για κάθε έτος καθυστέρησης υποβολής του αιτήματος, οι βασικότερες -μαζί με την «Ταυτότητα»- από τις προωθούμενες διατάξεις.
Την αναμενόμενη παράταση του νόμου του 2017 για τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων ανακοίνωσε επίσημα χθες ο Κωστής Χατζηδάκης και παράλληλα παρουσίασε τις βασικές κατευθύνσεις του νέου θεσμικού πλαισίου για τις πολεοδομικές αυθαιρεσίες, που θα ισχύσει από τον Ιούλιο του 2020.
Οι προωθούμενες διατάξεις θα προβλέπουν πλαφόν στις υπερβάσεις των αυθαιρέτων σε σχέση με τους όρους δόμησης που ισχύουν σε κάθε περιοχή και δεν θα υπάρχει χρονικό όριο εφαρμογής, αλλά τα πρόστιμα θα αυξάνονται για κάθε έτος καθυστέρησης στην υποβολή της δήλωσης.
Ο αρμόδιος υπουργός διευκρίνισε ότι παραμένει η «κόκκινη γραμμή», που άλλωστε έχει τεθεί από το ΣτΕ, με βάση την οποία δεν θα μπορούν να νομιμοποιηθούν αυθαίρετα που κατασκευάστηκαν μετά τον Ιούλιο του 2011.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος, όπως φάνηκε στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου, ποντάρει στον εντοπισμό της αυθαίρετης δόμησης μέσα από την Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου, ένα θετικό μέτρο που όμως προσθέτει άλλο ένα βάρος στους ιδιοκτήτες ακινήτων, νόμιμων και αυθαίρετων.
Θεσμοθετήθηκε με τον νόμο 3843/2010, χωρίς όμως να τεθεί σε εφαρμογή, και συγκεκριμενοποιήθηκε με τον 4495/2017, αλλά εξακολουθεί να παραμένει κενό γράμμα. «Εξετάζουμε κίνητρα για την εφαρμογή του μέτρου», προανήγγειλε ο υφυπουργός Δημήτρης Οικονόμου, χωρίς να δώσει περισσότερες πληροφορίες, παρά τις ερωτήσεις δημοσιογράφων.
«Αναζητούμε σφαιρικές και μονιμότερες λύσεις», δήλωσε στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου ο Κωστής Χατζηδάκης και κάλεσε τους ιδιοκτήτες να σπεύσουν να τακτοποιήσουν τα αυθαίρετά τους. Με βάση τις ανακοινώσεις του:
■ Καταργείται από το τέλος Ιουνίου το δικαίωμα νομιμοποίησης μεγάλης κλίμακας παρανομιών. Πρόκειται για την κατηγορία 5 των νόμων 4178/2013 και 4495/2017, στην οποία εντάσσονται αυθαίρετα με υπερβάσεις άνω του 40% στους συντελεστές δόμησης και κάλυψης που ισχύουν σε μια περιοχή, καθώς και κτίρια με ύψος άνω του 20% του επιτρεπόμενου.
Με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, παρανομίες αυτής της κατηγορίας εξαιρούνται από την κατεδάφιση για 30 χρόνια και για να νομιμοποιηθούν οφείλουν οι ιδιοκτήτες μέσα στην πρώτη επταετία να αγοράσουν συντελεστή δόμησης για τα τετραγωνικά που υπερβαίνουν τα συγκεκριμένα όρια.
■ Θεσπίζονται τσουχτερές προσαυξήσεις για όλες τις δηλώσεις αυθαιρέτων που θα υποβληθούν μετά το τέλος Ιουνίου. Το οφειλόμενο πρόστιμο θα αυξάνεται κατά 20% για δηλώσεις που θα υποβληθούν τον πρώτο χρόνο, ώς τον Ιούνιο του 2021, ενώ στη συνέχεια θα υπάρχει επιπλέον επιβάρυνση 5% για κάθε έτος καθυστέρησης. Αυτό σημαίνει ότι δήλωση που θα υποβληθεί τον Μάιο του 2022 θα συνοδεύεται από αύξηση προστίμου κατά 25%.
■ Εφαρμόζεται η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου, αλλά και Ιδιοκτησίας, που είναι υποχρεωτική για κάθε δικαιοπραξία επί του ακινήτου, όπως γονική παροχή ή αγοραπωλησία. Εχει προβλεφθεί στον νόμο του 2017 από τον τότε υπουργό Γιώργο Σταθάκη και περιλαμβάνει την υποβολή συγκεκριμένων στοιχείων, όπως οικοδομική άδεια, κατόψεις, μελέτες.
Η διαδικασία θα είναι υποχρεωτική και απλή για όλες τις νέες οικοδομές. Δυσκολίες υπάρχουν στα υφιστάμενα και κυρίως στα παλαιότερα κτίσματα, για τα οποία έχουν χαθεί οι φάκελοι από τις πολεοδομίες, ενώ δεν υπάρχουν στοιχεία για μεταγενέστερες παρεμβάσεις.
Με τις νέες ρυθμίσεις, για την έκδοσή της θα αρκεί η έκθεση τρωτότητας, που συντάσσεται έπειτα από οπτική επιθεώρηση από μηχανικό, αλλά η απαιτούμενη στατική μελέτη, που προϋποθέτει ειδική εξέταση και κοστίζει, θα μπορεί να κατατεθεί σε μία πενταετία.

Συνιδιοκτησία

Η «Ταυτότητα» προβλέπεται να εκδοθεί χωριστά σε περιπτώσεις συνιδιοκτησίας, π.χ. για διαμέρισμα πολυκατοικίας που θα πουληθεί, αλλά ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ, που παραβρέθηκε στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου, τόνισε ότι είναι καλύτερο να περιλαμβάνει ολόκληρο το κτίριο, ώστε να επιμεριστεί η δαπάνη μεταξύ των ιδιοκτητών.
«Δεν θα προκύψει πρόσθετη δαπάνη», τόνισε ο Στράτος Παραδιάς, κάνοντας συμψηφισμό με το κόστος έκδοσης πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης που είναι ήδη υποχρεωτικό ακόμη και για ενοικίαση ακινήτου. Η δαπάνη έκδοσης του τελευταίου είναι θέμα διαπραγμάτευσης του ιδιοκτήτη με τον μηχανικό και υπολογίζεται ότι είναι 250 ευρώ για διαμέρισμα 80 τετραγωνικών.
«Δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε πρόβλημα στις μεταβιβάσεις ακινήτων», τόνισε λίγο πριν ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου, Γιώργος Στασινός, που ανακοίνωσε ότι από τον Ιούνιο θα είναι έτοιμη η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την υποδοχή δηλώσεων αυθαιρέτων.
Οι αυτοψίες, είπε ο ίδιος, θα γίνονται από ιδιώτες μηχανικούς, ώστε να παρακαμφθεί ο σημερινός φόρτος που υπάρχει στα πολεοδομικά γραφεία. Διαβεβαίωσε επίσης ότι θα ξεκινήσουν οι προβλεπόμενοι δειγματοληπτικοί έλεγχοι για το 5% των οικοδομικών αδειών, αλλά και των πιστοποιητικών της Ταυτότητας Κτιρίου ή Ιδιοκτησίας από ελεγκτές μηχανικούς που θα ορίζονται με κλήρωση για να αποφεύγονται φαινόμενα συναλλαγής.

Η διαδικασία νομιμοποίησης

Παρατείνεται ώς το τέλος Ιουνίου 2020 η νομιμοποίηση αυθαιρέτων με βάση τον νόμο 4495/2017, με υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί τις επόμενες ημέρες. Το παράβολο, που καταβάλλεται με την υποβολή της δήλωσης, ανέρχεται σε 250 ευρώ για παράνομα κτίσματα έως 100 τετραγωνικά και αυξάνει για μεγαλύτερες επιφάνειες.
Το πρόστιμο υπολογίζεται με βάση τα τετραγωνικά του παράνομου κτίσματος, την παλαιότητα του κτιρίου και την αντικειμενική αξία της περιοχής. Υπάρχει μείωση 50% της οφειλής για υπόγειους και βοηθητικούς χώρους, ενώ προβλέπεται αυξητικός συντελεστής για αυθαίρετα που έχουν κατασκευαστεί χωρίς οικοδομική άδεια. Η καταβολή του προστίμου γίνεται σε δόσεις και προβλέπεται έκπτωση 20% για εφάπαξ εξόφληση της οφειλής.
Χαρακτηρίζονται νομίμως υφιστάμενα όλα τα κτίσματα που έχουν κατασκευαστεί πριν από τις 30/11/1955, ενώ δεν χαρακτηρίζονται πολεοδομικές παραβάσεις οι υπερβάσεις των διαστάσεων του κτιρίου έως 2%.
Για κατασκευές που έγιναν μετά τις 28/7/2011 επιβάλλονται τσουχτερά πρόστιμα ανέγερσης που συνδέονται με την αντικειμενική αξία της δομημένης επιφάνειας.
Επιβάλλεται επίσης πρόστιμο διατήρησης για κάθε χρόνο ώς την κατεδάφιση του αυθαιρέτου, που αντιστοιχεί στο 50% του προστίμου ανέγερσης. Ο νόμος του 2017 δίνει το δικαίωμα στον ιδιοκτήτη αυτής της κατηγορίας αυθαιρέτου να το κατεδαφίσει μόνος του και να απαλλαγεί από τα πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης, καταβάλλοντας μόνον 500 ευρώ.                www.efsyn.gr